Di tích quốc gia đặc biệt: Điểm cuối đường ống dẫn xăng dầu VK96
Di tích Điểm cuối đường ống dẫn xăng dầu VK96 tọa lạc tại xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước.
Di tích thuộc hệ thống di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đường Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh. Đường Hồ Chí Minh là cầu nối hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Trong đó, hệ thống đường ống xăng dầu đã đáp ứng yêu cầu cấp thiết nhằm phục vụ cho cuộc chiến tranh quy mô và thần tốc. Từ năm 1968 cho đến năm 1975, hệ thống đường ống dẫn xăng dầu được hình thành với nhiều nhánh, nhiều đoạn song song, nhiều đoạn nối ngang… có tổng chiều dài trên 5.000 km. Ngày 14/3/1975, xăng dầu đã vào đến Bù Gia Mập tại Tổng kho nhiên liệu VK96, từ đây, nguồn xăng dầu được bí mật vận chuyển về Tổng kho nhiên liệu VK98, VK99 ở Lộc Ninh, sau đó cung cấp cho hoạt động trên các chiến trường, góp phần quan trọng vào những trận thắng lớn, đặc biệt là trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Di tích Điểm cuối đường ống dẫn xăng dầu VK96 còn có những tên gọi khác như: Ký hiệu K22, O30, sau này sử dụng mật danh VK. Tại di tích hiện nay còn sáu hố chôn bồn xăng và các rãnh chôn đường ống dẫn, nằm cách đường tuần tra Vườn quốc gia Bù Gia Mập khoảng 500m. Các hố chôn bồn đều có hình chữ nhật, diện tích mỗi hố chôn bồn có chiều ngang khoảng 4 – 5m, chiều dài khoảng 8 – 12m, chiều sâu khoảng 1 – 2m nằm dọc phía bên phải đường rừng rẽ vào di tích. Tất cả các rãnh chôn đường ống dẫn xăng dầu vào các bồn đều có hướng từ đường tuần tra vào các bồn.
Di tích Điểm cuối đường ống dẫn xăng dầu VK96 là điểm cuối của đường ống xăng dầu Trường Sơn, là điểm tập kết, trung chuyển cung cấp xăng dầu cho tiền tuyến, đóng vai trò quan trọng góp phần làm nên chiến thắng trong kháng chiến chống Mỹ, cũng là nơi ghi dấu những chiến công thầm lặng của bộ đội Trường Sơn, bộ đội xăng dầu.
Với giá trị lịch sử tiêu biểu, di tích Điểm cuối đường ống dẫn xăng dầu VK96 huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước nằm trong hệ thống di tích Đường Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt ngày 09/12/2013.
Phòng Nghiệp vụ Bảo tồn tổng hợp
