Năm 2022: Huyện Hớn Quản có thêm 2 di tích được xếp hạng di tích cấp tỉnh

Năm 2022: Huyện Hớn Quản có thêm 2 di tích được xếp hạng di tích cấp tỉnh

 Ngày 31/8, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1616/QĐ-UBND xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với Di tích khảo cổ Thành đất hình tròn Tân Hưng 3 (xã Tân Hưng, huyện Hớn Quản). Trước đó, Chùa Đức Minh (xã Minh Đức, huyện Hớn Quản) được xếp hạng di tích cấp tỉnh theo Quyết định số 47/QĐ-UBND ngày 10/01/2022. Như vậy, năm 2022, Huyện Hớn Quản có thêm 2 di tích tích được xếp hạng di tích cấp tỉnh.  

Di tích Chùa Đức Minh

Ảnh: Di tích Chùa Đức Minh

Di tích Chùa Đức Minh hiện nay tọa lạc tại ấp 1A, xã Minh Đức, huyện Hớn Quản, tỉnh Bình Phước. Di tích Chùa Đức Minh thuộc loại hình di tích lịch sử – kiến trúc nghệ thuật.

Di tích Chùa Đức Minh gắn liền với các giai đoạn lịch sử của vùng đất Hớn Quản nói riêng và của vùng đất Bình Phước nói chung. Chùa là nơi chứng kiến và ghi dấu quá trình hình thành các đồn điền cao su của tư bản Pháp và hoạt động khai thác cao su của thực dân Pháp ở Hớn Quản nói riêng và Bình Phước nói chung, cùng với đó là những chính sách bóc lột sức lao động của tư bản Pháp đối với những người công nhân cao su Việt Nam.

Năm 1936, tại đồn điền cao su Xa Cát, tư bản pháp cũng tiến hành cho xây dựng nhà công trình để thực hiện chính sách mị dân, trong đó có Chùa Đức Minh, lúc này chùa có tên là Chùa Xa Cát. Chùa có Tam quan, Chánh điện được xây dựng bằng gạch, trát xi măng, vôi, cốt sắt và 02 nhà dãy nhà bên trái và bên phải Chánh điện. Trong giai đoạn thực dân Pháp đặt ách cai trị, Chùa Đức Minh là nơi đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của nhân dân trong vùng và của tầng lớp công nhân cao su. Chùa là chỗ dựa tinh thần vững chắc, giúp công nhân cao su vượt qua được khó khăn dưới sự hà khắc của chế độ lao động tại các đồn điền cao su của tư bản Pháp. Ngày nay, Chùa Đức Minh là cơ sở tôn giáo phục vụ nhu cầu sinh hoạt của phật tử xã Minh Đức và các địa phương khác thuộc huyện Hớn Quản.

Trải qua các giai đoạn lịch sử, cùng với thăng trầm của dân tộc, Chùa Đức Minh vì vậy cũng trải qua nhiều biến động, được xây dựng trong giai đoạn Pháp thuộc 1936, bị bom đạn Mỹ đánh sập, được xây dựng lại năm 1995 và tu bổ năm 1997. Hiện nay, hầu hết các công trình của Chùa Đức Minh được xây dựng năm 1936 đều không còn dấu tích, chỉ còn công trình Cổng tam quan được gìn giữ, bảo vệ đến ngày nay. Đây là công trình có giá trị kiến trúc tiêu biểu thời Pháp thuộc tại Bình Phước nói riêng và của Việt Nam nói chung.

Di tích khảo cổ Thành đất hình tròn Tân Hưng 3

Ảnh: Di tích thành đất hình tròn Tân Hưng 3 nhìn từ trên cao

Di tích thành đất hình tròn Tân Hưng 3 hiện nay thuộc ấp Hưng Lập A, xã Tân Hưng, huyện Hớn Quản, tỉnh Bình Phước.

Di tích Thành đất hình tròn Tân Hưng 3 là một di tích đất đắp dạng tròn thời tiền sử, đồng dạng với gần 70 Thành đất hình tròn được phát hiện ở Bình Phước. Di tích phân bố trên ngọn đồi nhỏ và ngắn nằm theo hướng Tây Nam – Đông Bắc, đầu phía Tây – Nam tiếp giáp với một ngọn đồi lớn có địa hình cao hơn. Di tích Thành đất hình tròn Tân Hưng 3 có hai vòng thành đất ngăn cách bởi một con hào, ở giữa là khu đất trống hình lòng chảo với một lối ra vào. Di tích có quy mô nhỏ, đường kính khoảng 160m, với cấu trúc bờ đất đắp cao hơn 1m và hào bao quanh.

Năm 2021, trong chương trình phối hợp giữa Bảo tàng tỉnh Bình Phước (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Phước) và Trung tâm Khảo cổ học (Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ), di tích Tân Hưng 3 đã được tiến hành thăm dò, khai quật theo giấy phép khai quật số 1810/QĐ-BVHTTDL ngày 08/06/2021 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Tám hố thám sát mở tại nhiều vị trí đã cho thấy, vòng đất bên trong phạm vi giới hạn của hào trũng chính là khu vực cư trú của cư dân cổ. Quy mô di tích không lớn lắm so với các di tích cùng loại, chỉ khoảng 18.000m2, trong đó khu vực cư trú diện tích chỉ khoảng gần 7.000m2, với tầng văn hóa từ 0,7m đến 0,9m cho thấy thời gian cư trú không quá dài. Tổ hợp di vật của Tân Hưng 3 giống với các di tích đồng dạng trên địa bàn Bình Phước và các di tích thuộc văn hóa Đồng Nai thời tiền sử. Di vật thu được từ Thành đất hình tròn Tân Hưng 3 góp phần đưa đến những hiểu biết mới về các vấn đề văn hóa, lịch sử, chức năng loại hình di tích thành đất hình tròn, về cuộc sống của chủ nhân kiến tạo nên chúng, về chức năng cư trú và phòng thủ.

Qua so sánh, tổ hợp di vật được phát hiện tại di tích thành đất hình tròn Tân Hưng 3, tổ hợp di vật giống với di vật được phát hiện tại các di tích Thành đất hình tròn trên địa bàn Bình Phước và các di tích thuộc văn hóa Đồng Nai thời tiền sử vào khoảng 3.500 năm cách ngày nay. Chủ nhân di tích Thành đất hình tròn là một dân tộc tại chỗ, có mối quan hệ với chủ nhân các nền văn hóa khảo cổ thời tiền sử khác ở Đông Nam bộ hay Tây Nguyên. Họ có thể là tổ tiên của tộc người nói tiếng Môn – Khmer, có cấu trúc nơi cư trú hình tròn hiện nay đang sinh sống ở Tây Nguyên.

 

Bài, ảnh: Bích Quý

 

 

Print Friendly, PDF & Email

Tin cùng liên quan