Di tích cấp tỉnh: Thành đất hình tròn Long Hà 1
Di tích Thành đất hình tròn Long Hà 1 tọa lạc tại thôn 5A, xã Long Hà, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước.
Di tích Thành đất hình tròn Long Hà 1 có diện tích 77470.9 m2, toàn bộ diện tích di tích thuộc Nông trường 6, Công ty TNHH MTV Cao su Phú Riềng. Qua đợt khảo sát và đào thám sát tại di tích vào tháng 8/2017 có thể xác định đây là địa bàn cư trú của cộng đồng người tiền sử cách đây khoảng 4.000 – 3.000 năm. Đây là loại hình cư trú cổ xưa, độc đáo còn lại trên đất Bình Phước, là một mảng văn hóa cổ đặc biệt trong cả một dòng chảy văn hóa ở khu vực Đông Nam Á thời tiền sử.
Tại di tích Thành đất hình tròn Long Hà 1, qua 5 hố thám sát với tổng diện tích 10m2, đều tìm thấy tầng văn hóa, tìm thấy 638 mảnh gốm và 80 hiện vật bằng đá. Điều đặc biệt của Thành đất Long Hà 1 khác với các Thành đất hình tròn khác đó là, Thành đất hình tròn Long Hà 1 không có vòng đất bên ngoài, cụ thể vòng thành trong cao hơn hào từ 1m – 3m, phần bờ thành tiếp giáp với hào có độ dốc lớn nhưng phần tiếp giáp với khu trung tâm thì thoai thoải dần. Hào đã bị bồi đắp nhiều, nhưng vẫn thấy một vòng tròn lõm có bề ngang khoảng 03m – 04m, sâu khoảng 01m – 03m, độ nông sâu của hào không đều nhau. Vùng trung tâm tương đối bằng phẳng. Hai lối ra vào đối xứng nhau theo hướng Đông – Tây, nhô ra rất dài từ vòng đất trong giống hình cái cổ chai, phía Tây Bắc kéo dài 65m, phía Đông Nam kéo dài ra 55m, hai lối ra vào hướng xuống hai thung lũng, lối Tây Bắc hướng xuống thung lũng hẹp có bờ dốc rất cao, có một khe nước cách 200m, lối Đông Nam hướng xuống thung lũng Suối Đam, sườn đồi có độ dốc thấp.
Những giá trị khảo cổ của di tích Thành đất hình tròn Long Hà 1 cho chúng ta hiểu rõ hơn về nguồn gốc, đời sống sinh hoạt của người tiền sử có mặt trên đất Bình Phước.
Di tích đã được Thành đất hình tròn Long Hà 1 được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Phước quyết định xếp hạng di tích khảo cổ cấp tỉnh ngày 16/11/2017.
Phòng Nghiệp vụ Bảo tồn tổng hợp
